Etiketler

, , , ,

Londra Olimpiyat Oyunları’nda, olimpiyat tarihine geçecek ilginç anlar da yaşanıyor. Çinli atlet Liu Xiang, 7 Ağustos’ta yapılan 110 metre engelli yarışında engele takılarak yere düştü. Sakatlığı nükseden Liu, favori olarak çıktığı yarıştan çekilmek zorunda kaldı.

2008 yılında Pekin’de düzenlenen oyunlarda da yarış öncesi sakatlık yaşayan ve piste çıkamayan Liu, Londra’da da çaresizlik içinde soyunma odasının yolunu tutmuşken bir anda durdu, izleyenlerin şaşkın bakışları arasında yeniden piste döndü ve tek ayağı üzerinde sekerek yarışı tamamladı. Parkurun sonuna ulaşan Liu, son engeli öperken, herkes Liu’yu alkışlıyordu.

Peki, Liu Xiang sakatlanmasına rağmen neden soyunma odasına gitmek yerine piste döndü?

Bu sorunun cevabını bulmak için, 1932 yılında Los Angeles’ta düzenlenen 10. Olimpiyat Oyunları’na gidebiliriz.

Olimpiyatlara katılan ilk Çinli

2008 Beijing Olimpiyatları öncesinde, “Olimpiyatlardaki Tek Adam” adlı bir belgesel film gösterildi. Film, olimpiyat oyunlarına katılan ilk Çinli sporcu olan Liu Changchun’un hikâyesini anlatıyordu. 1932 Los Angeles oyunlarına katılan Liu, sadece olimpiyatlara katılan ilk Çinli olarak adını tarihe yazdırmakla kalmıyor; o yıllarda Japon işgaliyle boğuşan Çin halkının milli duygularını da ateşliyordu.

Liu Changchun, 1909 yılında Çin’in Dalian kentinde doğdu. Henüz küçük yaşlarda yeteneğini sergilemeye başladı. İlkokulda 100 metreyi 11,8 saniyede tamamlayarak bir rekora imza attı ve memleketinde tanınmaya başladı.

1931’de Japonlar Çin’in Kuzeydoğu’sunu işgal ettiler ve Mançukuo adlı bir kukla devlet kurdular. Japonlar, Liu’nun rızası olmadığı halde, onu Los Angeles’ta düzenlenecek 10. Olimpiyat Oyunları’na gönderme kararı aldı; hem de Maçukuo’nun temsilcisi olarak.

Liu Changchun, Mançukuo’nun temsilcisi olarak oyunlara katılmayacağını açıkladı. Daha sonra Çinli General Zhang Xueliang, Liu’nun Çin’in temsilcisi olarak oyunlara katılması için ona destek oldu ve Liu Changchun, savaş yorgunu Çin halkının tek temsilcisi olarak ABD’nin yolunu tuttu.

Shanghai’dan yola çıkan Liu, yaklaşık bir ay süren deniz yolculuğunun ardından, olimpiyat oyunlarının açılış seremonisinden sadece üç gün önce Los Angeles’a ulaşmıştı. Uzun yolculuk Liu’nun fiziksel durumunu tahrip etti; ilk turlarda elendi.

 

Liu Changchun, Los Angeles oyunlarında başarısız olmuştu, ancak onun bu ilk adımı, kendisinden sonraki Çinli oyunculara güç verdi. 1936 yılında, Liu dahil olmak üzere, çok sayıda Çinli sporcu Berlin Olimpiyatlarına katıldı. Fakat antrenman sırasında sakatlık yaşayan Liu, bir kez daha başarısız oldu.

1930 ve 40’lı yıllarda, Çin hükümetinin sporculara verdiği destek yetersizdi. Sporcular kötü koşullarda antrenman yapıyordu ve bu nedenle çok sayıda sporcu çeşitli sakatlıklar yaşıyordu. Liu Changchun da bu süreçte aktif spor yaşamına veda etti.

Liu, 1949 yılında yeni Çin’in kurulmasından sonra, Dalian Teknoloji Üniversitesi’nde hoca oldu. Buradaki görevinde bütün dikkatini yetenekli oyuncuların keşfedilmesine ve onların iyi eğitilmesine topladı. Onun denetimi altında genç sporcular büyük ilerleme kaydetti. Onun öğrencisi olan sporcuların çoğu eyalet düzeyinde rekorlar kırdılar.

Liu Changchun, 40 yıllık spor eğitmenliği kariyerinde, kendisini sadece genç sporcuları yetiştirmeye değil, spor kuramlarına da adadı. Bunun neticesi olarak, kendi deneyimlerini ve yabancı meslektaşlarından aldığı bilgileri toplayarak “Sürat Koşusu” adlı bir kitap yazdı.

Liu’nun asistanı Zou Jihao, bu kitabın yazılması sürecinde de onun en büyük yardımcısıydı. Zou Jihao, kitapla ilgili görüşlerini şöyle anlatıyor:

“1950’lerde sürat koşusu hakkında sistematik bilgiler veren bir kitap ülkemizde yoktu. Liu, kendi deneyimlerine ve onun Alman çalıştırıcısından öğrendiği bilgilere dayanan böyle bir kitap yazmaya karar verdi. Ayrıca diğer ülkelerdeki gelişmiş spor teorilerini ve becerileri bir araya getirmek için, yabancı sporcularla, sporla uğraşan bilim insanlarıyla görüştü, onların fikirlerini aldı. Bu kitap, bugün bile alanındaki temel kaynaklardan biridir.”

Liu Changchun yaşamı boyunca Çinli sporcuların uluslararası organizasyonlardaki başarılana odaklandı. Onun dileği, Çinli sporcuların olimpiyatlarda başarılı sonuçlar aldıklarını ve olimpiyat oyunlarının bir gün Çin’de düzenlenmesini görmekti. Liu Changchun, 1983 yılında memleketi Dalian’da hayat veda etti. Ölümünden bir yıl sonra Los Angeles’ta düzenlenen 23. Olimpiyat Oyunları’nda Çin ilk altın madalyasına ulaştı; Çinli atıcı Xu Haifeng ülkesine ilk altın madalyayı getiren isim olurken, bu oyunlarda Çin, topladığı 15 altın, 8 gümüş ve 9 bronz madalya ile oyunları 4. sırada bitirdi. Liu’nun ikinci dileğiyse, ölümünden 25 yıl sonra gerçekleştirilecekti…

Olimpiyatlardaki Tek Adam

“Olimpiyatlardaki Tek Adam” adlı film, 2008 Pekin Olimpiyat Oyunları öncesinde, Çin halkına ve dünyaya, Liu Changchun’u hatırlattı.

Film, Pekin Olimpiyat Organizasyon Komitesi’nin desteğiyle Yasak Kent Film Şirketi ve Çin Sinema Grubu tarafından işbirliğiyle çekildi. Filmin senaryosu ünlü senarist Wang Xingdong yazdı, yapımcılığını Wang Bing ve sanat tasarımını Gao Guoliang üstlendi.

Filmde Liu Changchun’u canlandıracak oyuncunun seçilmesi zorlu bir süreç sonunda gerçekleşti. Londra Olimpiyat Oyunları’nda 110 metre engelli yarışında sakatlanmasına rağmen, tek ayak üzerinde yarışı tamamlayan Liu Xiang,  yönetmen Hou Yong’un birinci tercihiydi. Ancak Liu Xiang o dönemde 2008 Olimpiyat Oyunları’na hazırlandığı için çekimlere katılamadı.

Baştaki sorumuza dönelim: Liu Xiang neden piste geri döndü ve sekerek yarışı tamamladı?

Londra’da yaşadığı sakatlığın ardından soyunma odasının yolunu tutan Liu Xiang’ın aklına olimpiyatlara katılan ilk Çinli atlet olan Liu Changchun gelmiş olabilir… Liu Changchun’ın hayatını konu alan filmin çekimleri sürerken, herkes başrolde Liu Xiang’ı görmek istiyordu. 2004 Atina Olimpiyatları’nda atletizm alanında ülkesine ilk altın madalyayı getiren Liu Xiang, Çin halkının modern zamanlardaki kahramanlarından biri haline geldi; Liu Changchun karakterine onun hayat vermesi herkesin arzusuydu. Ama olmadı.

İşgal ve savaş yıllarında, 21 günlük yolculuğun ardından, Çin halkını temsil etmek arzusuyla yarışlara katılan Liu Changchun’un gayretinin yanında, Liu Xiang’ın sekerek yarış tamamlaması, Çin halkı için olağanüstü bir durum sayılmaz.

Koş Liu koş…

Ülkesinde “uçan adam” olarak anılan Liu Xiang’ın ismi olan “xiang” (翔) Çincede “yüksekten uçmak” anlamına geliyor. Liu Xiang’ın yaşadığı şanssızlıklar, Çin’in sosyal medyasında çeşitli esprilere konu oluyor. Ses benzerlikleri üzerinden Liu Xiang’ın adında küçük değişiklikler yapan internet kullanıcıları, onun adını “Liú pǎo pǎo” (刘跑跑, Liu koş koş) ve “Liú shuāi shuāi” (刘摔摔, Liu düş düş) olarak yazıyor…